TÂN SINH VIÊN NÊN LỰA CHỌN LAPTOP NHƯ THẾ NÀO? (CỰC CHI TIẾT)

 TÂN SINH VIÊN NÊN LỰA CHỌN LAPTOP NHƯ THẾ NÀO (CỰC CHI TIẾT)?

Mùa tựu trường cũng đã đến gần, và đây cũng là lúc các bạn sinh viên nhập học chuẩn bị sắm sửa cho mình một chiếc laptop cá nhân, phục vụ cho quãng thời gian học đại học của bạn. Tuy nhiên, vì là tân sinh viên nên bạn chưa hề có bất kỳ kinh nghiệm gì trong việc lựa chọn chiếc laptop phù hợp. Bản thân mình không phải là một tay chơi laptop, tuy nhiên mình có đủ kiến thức cơ bản để tìm kiếm và lựa chọn chiếc laptop phù hợp với bản thân mình. Hy vọng bài viết này sẽ phần nào giúp bạn, có thể là một tân sinh viên, hoặc có thể là một ai đó bất kỳ, tìm ra cho mình một chiếc laptop ưng ý nhất.

Trước khi đi thẳng vào việc lựa chọn laptop, mình sẽ đưa ra rõ từ bối cảnh bản thân cho đến thông tin về thị trường laptop. Từ bối cảnh này bạn sẽ có cơ sở lựa chọn và đưa ra quyết định đúng đắn, phù hợp với bản thân hơn.

1. Tiểu sử mua laptop của bản thân mình (tâm lý sinh viên khi mới mua)

Vào khoảng thời gian này tầm 7 năm về trước (nghe già quá nhỉ), khi còn là tân sinh viên. Bản thân mình là người chưa biết bất kỳ thứ gì về laptop, cũng như rằng chưa có bất kỳ khoản tiền cá nhân nào. Khi đi ra cửa hàng PV, cả nhà mình dành cả buổi chiều chỉ để đi ngóng và hỏi thông tin giá cả của từng chiếc laptop đang trưng bày ở cửa hàng. Theo giới thiệu của nhân viên tư vấn, cũng như kinh nghiệm hạn hẹp của mình về máy tính (RAM càng nhiều máy càng tốt), mình chọn cho mình một chiếc máy tính Dell (Intel core i3 gen 7th RAM 4GB ổ HDD 256GB với giá 11 triệu). 

Chiếc laptop đã đồng hành với mình suốt 7 năm. Hiện tại nó vẫn còn chạy được tuy nhiên linh kiện cũng đã xuống cấp khá nhiều.

Từ đây, một số vấn đề của bản thân mình khi xưa nói riêng, cũng như tân sinh viên nói chung khi lựa chọn mua laptop như sau:

• Tiền mua laptop là của cha mẹ dành cho mình: Dẫn đến giới hạn về tài chính, khó để lựa chọn chiếc laptop ưng ý.

• Nhờ sự tư vấn của nhân viên: Đây lại là một sai sót khá lớn, khi bạn không có kinh nghiệm và hoàn toàn tin tưởng vào nhân viên tư vấn. Bạn biết rằng, với doanh nghiệp, việc đẩy đi hàng tồn kho là điều cần thiết để tối đa hóa lợi nhuận. Việc bạn chấp nhận để nhân viên tư vấn laptop cho bạn, hoặc lựa chọn những chiếc laptop trưng bày sẵn, chẳng khác nào mua ngay hàng tồn kho (hàng tồn kho thường sẽ có vấn đề nào đó, dẫn đến chất lượng không đảm bảo) 

• Chỉ biết đến việc mua laptop tại trung tâm: Với dân kỹ thuật hoặc đồ họa, và có nguồn tài chính eo hẹp, việc mua laptop tại trung tâm không tối ưu về mặt tài chính (mình sẽ giải thích lý do phía dưới).

=> Tất cả điều này dẫn đến bạn, mua được một chiếc laptop có giá bán cao hơn so với giá trị thật của chúng. Những sai lầm này đều đi ngược lại nhu cầu của tân sinh viên mong muốn một chiếc laptop ổn giá cả phải chăng.

2. Hiểu rõ về các loại nguồn bán laptop (giá cả đi kèm, chế độ bảo hành)

Hầu hết thì hết 10 gia đình có con đi lên Sài Gòn học thì 9.5 người mua cho con em mình chiếc laptop tại TG…, F Shop, PV,... Với một số tiền lớn cần cân nhắc kỹ, những nơi như thế này chắc chắn là cửa hàng uy tín, không lo bị lừa đảo. Tuy nhiên, các bạn không biết rằng có rất nhiều nguồn bán laptop khác nhau, và đặc biệt là RẺ hơn so với các cửa hàng chính thống khá nhiều. Nếu các bạn chịu khó dành thời gian nghiên cứu tìm hiểu, có thể sẽ lựa được một chiếc laptop có chất lượng tốt hơn từ 20-40% / giá tiền, so với việc bạn không có bất kỳ tìm hiểu gì và phó mặc cho nhân viên tư vấn đẩy đưa bạn. (Lý do đọc hết bài viết này nhé hehe)

Chung quy lại, có ba nguồn mua laptop chính mà bạn có thể cân nhắc:

• Cửa hàng chính hãng: Đây là nơi mà được đông đảo người mua nhất. Các dòng máy tính chính hãng được chính các bên bán hàng hợp tác với chính các hãng của laptop để đưa về thị trường Việt Nam. 

• Lợi ích: Bạn sẽ có chế độ bảo hành lâu dài và tại chỗ với nhiều chi nhánh, có nhiều chương trình tặng kèm khi mua laptop, một số chương trình ưu đãi trong các dịp “tựu trường”. 

• Bất lợi: Như mình đã nói, vấn đề lớn nhất ở đây là giá cả sẽ khá cao so với giá trị của chiếc laptop đó, vì giá laptop mà bạn chi trả bao gồm rất nhiều chi phí: Thuế nhập khẩu, tiền kho bãi, mặt bằng, vận chuyển, duy trì hệ thống,...; rất nhiều thứ tiền khác nhau sẽ dồn lại vào giá bán của chiếc laptop, và bạn sẽ là người chi trả chúng.

• Cửa hàng xách tay: Với những người có kiến thức và kinh nghiệm khi mua đồ, cửa hàng xách tay là nơi lý tưởng để bạn có thể lựa chọn. Bạn nên nhớ rằng xách tay vẫn là hàng CHÍNH HÃNG 100%, chỉ là bên cửa hàng không được liên kết trực tiếp với nhãn hàng để phân phối sản phẩm, mà là kiểu “mua đi bán lại”, nhập từ các store bên nước ngoài và bán lại tại store.

• Lợi ích: Giá cả sản phẩm sẽ rẻ hơn rất nhiều, vì chi phí mặt bằng, kho bãi, chi phí duy trì,... sẽ được giảm đi rất rất nhiều, dẫn đến giá laptop giảm theo. Không chỉ vậy, các hàng xách tay sẽ có đa dạng lựa chọn hơn vì không cần phải hợp tác với bên hãng (so với nguồn ngân sách eo hẹp thì sự đa dạng là cần thiết để tối ưu nhu cầu cá nhân)

• Bất lợi: Vì là cửa hàng xách tay nên nếu bạn mua ở những cửa hàng không uy tín, khả năng cao sẽ được hỗ trợ ít hoặc gần như không được hỗ trợ. Một số cửa hàng xách tay uy tín sẽ có bảo hành, tuy nhiên thời gian bảo hành sẽ ngắn hơn và cũng như phải gửi về store nội địa để bảo hành, dẫn đến thời gian chờ nhận máy sẽ lâu hơn.

Để so sánh xách tay và chính hãng, thì nó giống như việc bạn mua một chai nước ở quầy tạp hóa và ở cửa hàng tiện lợi vậy. Cùng là hàng chính hãng, ở tạp hóa bạn có thể mua với giá 8000 đồng/ chai, còn ở cửa hàng tiện lợi sẽ có giá từ 15000-20000 đồng/ chai. Nếu bạn có chút kinh nghiệm, bạn sẽ mua được sản phẩm với giá khá rẻ tại tạp hóa, và đều là hàng mới của hãng 100%. Hoặc nếu bạn không quan tâm tiền bạc, thì mua tại cửa hàng tiện lợi luôn cho bạn cảm giác an tâm hơn. 

• Cửa hàng máy cũ: Chỉ đơn giản là bạn sẽ mua lại các dòng máy cũ đã được người khác sử dụng. Dòng cũ sẽ có các loại từ like new (99%) hoặc cũ hơn. Nhìn chung thì giá thành sẽ rất rất mềm, tuy nhiên tiềm ẩn khá nhiều rủi ro nếu các bạn là người chưa hề có bất cứ kinh nghiệm mua hàng nào cả. Để có thể mua mặt hàng này, bạn cần phải có kiến thức khá về máy tính cũng như kinh nghiệm kiểm tra hàng thật kỹ lưỡng. Thậm chí đôi khi một số mặt hàng không thể kiểm tra thông thường để đánh giá chất lượng.

Đối với máy cũ, hàng Nhật bãi khá được ưa chuộng vì giá thành rẻ cũng như tính minh bạch của Nhật đối với các mặt hàng cũ. Tuy nhiên, nếu bạn muốn mua theo dạng thức hàng cũ này, mình xin chia sẻ một số kinh nghiệm như sau:

• Phải nắm thật chắc cách thức kiểm tra hàng cũ cũng như giá cả thị trường: Bạn phải hiểu rõ về máy tính, đánh giá được chất lượng sản phẩm một cách kỹ càng trước khi tiến hành chọn mua sản phẩm. Có thể kiểm tra từ 2-3 tiếng đồng hồ hoặc cả ngày nếu cần. Cách lựa hàng cũ như thế nào đã có rất nhiều trên mạng, các bạn có thể lựa chọn.

• Cẩn thận với các dòng gaming cũ: Dù là điện thoại hay máy tính, thì các dòng gaming đều mang lại hiệu năng rất lớn, tuy nhiên dễ dàng xuống cấp linh kiện. Một số người sau khi mua laptop gaming về sử dụng để chạy game cực nặng xuyên suốt ngày đêm, tầm 1 2 tháng rồi bán lại với mác là likenew 99%, với tần suất sử dụng đó thì các linh kiện bên trong cũng đã xuống cấp trầm trọng.

• Laptop văn phòng mua cũ khá ổn: Các dòng laptop văn phòng thường được dân văn phòng sử dụng khá cẩn thận, nên khi mua cũ, chất lượng sẽ mang tính đảm bảo hơn so với dòng gaming (bạn có thể cân nhắc tìm hiểu về laptop văn phòng hàng Nhật bãi như HP để x2 an tâm)

Tỉ lệ giữa tiền và rủ rô giữa 3 loại hình

3. Hiểu rõ về nhu cầu sử dụng cá nhân

Mỗi cá nhân sẽ có nhu cầu và sở thích khác nhau. Bạn thích laptop có màn hình đẹp vì bạn coi phim khá nhiều? Bạn thích laptop xài được pin trâu hơn vì khu vực bạn thường xuyên mất điện hoặc bạn hay họp nhóm ở những nơi không có ổ sạc? Bạn thích laptop có cấu hình cao để chơi game cũng như edit đồ họa?...

Bạn muốn có tất cả ư? Trừ khi bạn có nhiều tiền nhé! Cùng một giá trị laptop / giá bán, mỗi dòng laptop sẽ có các ưu nhược điểm khác nhau, tùy vào nhà sản xuất. Có thể có dòng có màn hình rất đẹp nhưng cấu hình khá yếu, cũng có thể có dòng cấu hình cao nhưng thiết kế rất xấu,... Việc xác định nhu cầu cá nhân là rất quan trọng trước khi lựa chọn laptop để mua.

Như vậy, có rất nhiều yếu tố mà bạn cần xác định trước khi mua laptop. Mình sẽ liệt kê sơ bộ một số yếu tố cơ bản nhất:

• Ngân sách bạn có thể chi là bao nhiêu?

• Laptop có phù hợp ngành học hay không (lập trình/ đồ họa/ văn phòng)?

• Có ưu tiên màn hình hay không? (Cho những bạn hay xem phim nhiều)

• Có ưu tiên nhẹ hay không? (Xem xét tần suất mang vác cũng như sức khỏe của bản thân)

• Có ưu tiên cấu hình khủng hay không? (Cho những bạn mê game)

• Có ưu tiên thiết kế đẹp hay không? (Cho những bạn thích phong cách)

• Có ưu tiên về độ bền hay không? (Liên quan đến khả năng giữ gìn laptop hoặc mức độ gắn bó dài hay ngắn mà bạn mong muốn)

• Có ưu tiên dung lượng pin trâu hay không? (Xác định môi trường sử dụng)

• Có nhu cầu nâng cấp laptop trong tương lai không? (Một số dòng như Macbook có RAM hàn chết trên máy không thể nâng cấp được, các dòng gaming có khả năng nâng cấp rất tốt)

Nhu cầu của bản thân và của phụ huynh trái ngược nhau hoàn toàn

Các bạn sinh viên hay có nghe một số lời khuyên như là: Hồi xưa tao học CNTT cầm cái laptop 4GB học hết 4 năm đại học có sao đâu, mày cứ làm quá, miễn laptop là học được. Theo cá nhân mình, từng là một sinh viên CNTT, việc mua chiếc laptop quá yếu đã dẫn đến hạn chế khá nhiều trong việc tìm tòi những thứ mới (học edit video, photoshop, lập trình game,...). Vậy nên sẽ tốt hơn nếu bạn mua được chiếc laptop vừa đáp ứng nhu cầu học tập ở trường lớp, cũng như đáp ứng nhu cầu mày mò học hỏi thêm của bản thân, không nên mua quá yếu.

4. Hiểu rõ về phân khúc, chức năng của laptop

Dựa trên nhu cầu của bạn, mà laptop cũng sẽ phân ra nhiều nhóm khác nhau để bạn dễ dàng lựa chọn, kể đến như:

• Dòng phổ thông: Phù hợp cho những ai có nhu cầu sử dụng cơ bản

• Dòng văn phòng: Mỏng nhẹ, pin trâu, độ bền tốt

• Dòng gaming: Cấu hình cao, thực hiện các tác vụ nặng (Dòng gaming là để thực hiện tác vụ nặng, không phải chỉ để chơi game)

• Dòng máy trạm: Vừa khỏe vừa trâu, độ bền cực lớn, thực hiện tác vụ nặng

 Với mỗi dòng máy khác nhau, còn sẽ có nhiều phân khúc khác nhau, từ phân khúc thường đến phân khúc cao cấp. Quá đa dạng phải không? 

 Mỗi hãng laptop khác nhau sẽ sản xuất đa dạng nhiều dòng khác nhau, có hãng sẽ tập trung vào một số các dòng. Có hãng sẽ mạnh về dòng này tuy nhiên kém về dòng kia. Kể cả từng mẫu cụ thể trong dòng đó còn có con tốt con tệ. Nó giống như bạn đi ăn quán vậy, quán đó có thể bán một loại món, hoặc nhiều loại món khác nhau. Mỗi món trong loại sẽ có độ ngon dở khác nhau. Cùng quán đó thì có món có thể xem như “đặc sản”, có món thì xem như “thảm họa”.

 Vì vậy, khi mua sản phẩm, các bạn không nên chỉ mua dựa vào hãng sản xuất (như kiểu iPhone là hãng tốt nhất vậy), mà nên đánh giá cụ thể loại sản phẩm đó có ưu nhược điểm như thế nào, có phù hợp đúng với nhu cầu của bản thân hay không?

5. Cách đánh giá chất lượng sản phẩm

Sau khi xác định nhu cầu của bản thân, bây giờ làm thế nào để tìm một chiếc laptop phù hợp? Có quá nhiều mẫu mã với quá nhiều lựa chọn, làm sao để giới hạn lại phạm vi tìm kiếm?

Thay vì phải tham khảo từng hãng một, bạn hãy tìm kiếm cho mình những mẫu laptop “hot” nhất thuộc dòng X phân khúc Y. Ví dụ: “laptop gaming 20 triệu tốt nhất”, “laptop văn phòng 15 triệu tốt nhất”,... Những dòng hot và được ưa chuộng thường sẽ có tính năng nổi trội hoặc có điểm đặc biệt gì đó, nên khi tìm kiếm, bạn có thể dùng cách này thu gọn phạm vi tìm kiếm. 

Việc lựa chọn loại laptop hot sẽ giảm đáng kể phạm vi tìm kiếm của bạn

Một cách nữa cực kỳ hữu dụng là bạn có thể hỏi AI về dòng laptop ưng ý. Đối với những thông tin mang tính tìm kiếm và tổng hợp, AI sẽ làm rất tốt khoản này. Bạn có thể hỏi AI để xác định các dòng laptop cụ thể. Với prompt như thế này, mình đã có thể được một số option như sau:

Prompt: “Bạn là một chuyên gia trong việc tư vấn laptop. Tổng hợp các mẫu laptop dòng gaming phân khúc khoảng 20 triệu đồng đang hot và được đánh giá cao trong thời gian gần đây.”

Ngoài ra, bạn cũng có thể tìm kiếm trên các mạng xã hội như facebook, tiktok, voz để có cái nhìn toàn diện nhất 

Tham khảo thông tin thêm từ các diễn đàn

Sau khi tham khảo xong từ nhiều nguồn, các bạn cần list ra danh sách các loại laptop mà các bạn thấy tạm ưng ý và được nhắc đến nhiều nhất. Ví dụ, mình đã từng tìm kiếm để mua chiếc laptop gaming khoảng giá 20-25 triệu, và đây là danh sách sản phẩm sau quá trình tìm kiếm ở khắp nơi:

• Lenovo LOQ 15

• Helios Neo 16 2023

• Lenovo Legion 5

Trước khi đưa ra lựa chọn, bạn cần phải tự kiểm chứng về chất lượng của những mẫu laptop này. Nguồn kiểm chứng tốt nhất bạn có thể tìm kiếm thông qua các trang cộng đồng, bình luận từ trên facebook, tiktok, youtube,... (lúc này không nên tin hoàn toàn vào reviewer vì khả năng họ sẽ cố gắng nói tốt sản phẩm để đẩy ra thị trường). Một số dòng sẽ có các “phốt” đặc trưng. Ví dụ, dòng Lenovo LOQ 15 là dòng được đánh giá là hot nhất trong năm 2025 vì cấu hình “cực khủng” so với giá thành. Tuy nhiên, bằng việc tìm hiểu từ các trang cộng đồng, mình nhận ra vấn đề sau:

• Lenovo LOQ là bản được dùng ruột từ dòng cao cấp Legion nhưng giảm chất lượng cấu kiện xuống (khung vỏ sử dụng nhựa hoàn toàn)

• LOQ cấu hình cao nhưng chất liệu kém, khi mua về hãng lại bóp hiệu năng của nó so với cấu hình thực tế để đảm bảo cấu kiện máy tính không bị quá nóng. Nếu cố ý sử dụng full công suất sẽ dễ làm giảm tuổi thọ máy, xuống cấp linh kiện.

• LOQ bị dính nhiều phốt về cháy main. Lý do là vì cách thiết kế khiến LOQ không luồng gió đi đều các linh kiện trên main (dẫn đến tuy cháy main nhưng khi đo nhiệt độ CPU và GPU lại khá mát - văn của reviewer để lừa rằng LOQ rất mát)

Vậy nên, xét về thông số, trong tầm giá thì LOQ có thông số cực khủng, khó ai có thể cạnh tranh lại. Tuy nhiên, xét theo thực tế, có rất nhiều vấn đề phát sinh được cộng đồng ghi nhận lại, chủ yếu là về độ bền. Bạn nên kiểm tra thông tin từ cộng đồng để có cái nhìn thực tế nhất về sản phẩm.

Sau khi xem xét kỹ lưỡng, bản thân mình đã chọn dòng Lenovo Legion 5. Dòng này được định hướng sẵn là phân khúc cao cấp của Lenovo, sẽ giảm cấu hình so với LOQ, tuy nhiên thiết kế lại rất ổn.

Bạn để ý rằng, cả Lenovo LOQ 15 và Lenovo Legion 5 đều thuộc hãng Lenovo, tuy nhiên phản ứng từ cộng đồng đối với hai sản phẩm này lại đối nghịch nhau một trời một vực. Vậy nên đó là lý do mình khuyên các bạn không nên chỉ chú ý đến tên hãng mà còn phải chú ý đến dòng sản phẩm.

Nhưng?

Có phải mình đã lựa xong Lenovo Legion 5 rồi không? Chưa chắc.

Vì với cùng một mẫu, nhà sản xuất sẽ đưa ra rất nhiều option khác nhau. Như vậy, với cùng một mẫu Legion 5, mình lại tìm ra được các option như sau:

• Lenovo Legion 5 với CPU R7000 (Chip Ryzen) hoặc Lenovo Legion 5 Y7000 (Chip Intel)

• Lenovo Legion 5 với GPU RTX 4050 6GB hoặc RTX 4060 8GB.

Từ đây bạn cần phải tiếp tục xem review từng option để lựa chọn option tối ưu nhất (đoạn này cũng sẽ cần chịu khó tìm hiểu khá nhiều từ reviewer đến tất tần tật các mạng xã hội để tìm kiếm dòng tối ưu). Ví dụ, với các option trên, kết quả nghiên cứu của mình như sau:

• RTX 4050 và RTX 4060 chênh lệch nhau khoảng 3-5 triệu đồng, tuy nhiên, hiệu năng của cả hai sau các bài test gần như là tương đương nhau, chênh lệch rất ít (lý do liên quan đến thiết kế chip). Nhiều người đã bỏ tiền để nâng cấp và không thấy bất kỳ sự khác biệt nào => Với người tiết kiệm chi phí như mình, sẽ chọn chip RTX 4050.

• Với Ryzen hoặc Intel, là một người muốn đa tác vụ (mở nhiều app một lúc), Intel có vẻ lợi thế hơn vì có số nhân nhiều hơn. Tuy nhiên, Ryzen dạo gần đây được đánh giá là chip khá tốt và dần cạnh tranh với Intel, cũng như khả năng tản nhiệt của Ryzen tốt hơn nhiều so với Intel (một số đánh giá chip i7 của Intel khá nóng so với chip Ryzen, vả lại một số đời chip Intel còn gặp lỗi như Intel 13 14 dòng H) => Lựa chọn Ryzen để đảm bảo khả năng tản nhiệt cũng như chất lượng.

• Ngoài ra, dù là dòng gaming nhưng thiết kế lại rất văn phòng, điều này làm mình khá ưng

=> Như vậy, dựa vào thời gian và công sức research, mình chốt lại với dòng máy Lenovo Legion 5 2024 R7000 RTX 4050. Vừa phù hợp với túi tiền, vừa đạt được giá trị kết quả cao nhất

Cuối cùng là tìm kiếm shop mua uy tín (ưu tiên tìm kiếm và xem xét đánh giá từ cộng đồng). Khi mua bạn nên để ý chính sách khuyến mãi, bảo hành của từng shop để lựa chọn. Riêng đối với dòng sản phẩm này - vốn chỉ có bán xách tay, bạn cần nghiên cứu thật kỹ về những store xách tay uy tín chất lượng cao, ít bị dính phốt nhất. Ở đây mình không quảng cáo cho bất kỳ shop nào nên bạn nào hỏi shop xách tay mình từng mua thì nhắn tin riêng cho mình nhé!

Kết luận: Đối với tân sinh viên nói riêng cũng như người tiêu dùng nói chung. Việc mua được một chiếc laptop đáng với từng đồng tiền là điều khá quan trọng vì đó là một số tiền khá lớn, đánh đổi bằng rất nhiều thời gian và công sức của bản thân, của cha mẹ các bạn. Mục tiêu bài viết của mình là giúp các bạn tối ưu nhất số tiền đó. Ở đây, mình không offer bất kỳ mẫu laptop nào, vì theo thời gian sẽ có những dòng tốt hơn lên ngôi. Cái mình muốn truyền tải là khả năng tự tìm hiểu và tự lựa chọn dòng laptop tốt nhất cho chính bản thân các bạn. Điều này không chỉ giúp các bạn tìm được laptop xịn, mà còn có thể là những sản phẩm điện tử khác bạn muốn mua trong tương lai (Ví dụ mình đã từng lượm được một em điện thoại Pixel cũ giá 4 triệu nhưng camera tốt ngang Iphone 12, không bị hư hại gì, đáp ứng chính xác nhu cầu cho ba của mình). Càng bỏ công tìm hiểu bao nhiêu, bạn sẽ tăng được chất lượng sản phẩm và giảm được rủi ro bấy nhiêu. Hy vọng bài viết này sẽ giúp các bạn tìm ra được chiếc laptop ưng ý nhất cho bản thân mình.

Người viết: Lê Công Diễn

Mang đi nhớ ghi nguồn